Wydziedziczenie- kto i kiedy może dokonać wydziedziczenia?

Wydziedziczenie to instytucja prawa spadkowego, której istota polega na pozbawieniu członków najbliższej rodziny spadkodawcy prawa do zachowku. Kiedy można skorzystać z tej instytucji oraz jak dokonać skutecznego wydziedziczenia?

 

Przesłanki wydziedziczenia

Zacząć należy od tego, iż wydziedziczenie możliwe jest tylko w konkretnych, wskazanych w kodeksie cywilnym sytuacjach. Są to następujące przypadki:

• uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego – czyli w sposób powtarzalny, wbrew woli spadkodawcy, sprzeciwia się zasadom przyjętym za wzorcowe w społeczeństwie, np. prowadzi działalność przestępczą, nadużywa alkoholu, jest hazardzistą, zażywa narkotyki;
• dopuszczenie się przez uprawnionego do zachowku względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
• uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych –brak opieki, zerwanie kontaktu, itd.;

Jako adwokat pragnę zaznaczyć, iż jakiekolwiek inne niż wskazane powyżej zachowania uprawnionego do zachowku, nawet jeżeli są odbierane przez przyszłego spadkodawcę negatywnie, nie stanowią przyczyny wydziedziczenia.

 

Jak dokonać wydziedziczenia ?

Oświadczenie przyszłego spadkodawcy o wydziedziczeniu musi być dokonane w testamencie. Musi zawierać wskazanie osoby, która ma zostać wydziedziczona oraz przyczynę wydziedziczenia- musi to być jedna z okoliczności wskazanych powyżej. Udzielając porad prawnych w przedmiocie wydziedziczenia zawsze uczulam klientów mojej kancelarii adwokackiej, aby w testamencie możliwie jak najbardziej szczegółowo wskazali co stanowi podstawę wydziedziczenia. W wypadku braku określenia przyczyn wydziedziczenia, będzie ono nieskuteczne.

 

Jakie są skutki wydziedziczenia ?

Osoba skutecznie wydziedziczona nie dziedziczy po spadkodawcy, nie ma również prawa do zachowku. Należy jednak pamiętać, iż pomimo skutecznego wydziedziczenia prawa do zachowku nie tracą żyjący zstępni osoby wydziedziczonej. Jeżeli wolą spadkodawcy jest wydziedziczenie także tych osób, to również w ich przypadku musi zostać zawarte w testamencie oświadczenie w przedmiocie wydziedziczenia, ze wskazaniem konkretnych powodów takiego działania.

 

Przebaczenie

W kontekście wydziedziczenia klientom mojej kancelarii adwokackiej zwracam uwagę na instytucję przebaczenia. Chodzi o sytuację, w której relacje pomiędzy przyszłym spadkodawcą a osobą przez niego wydziedziczoną uległy poprawie- przyszły spadkodawca wybaczył mu zachowanie, które stanowiło podstawę wydziedziczenia. W takiej sytuacji nie dochodzi do wydziedziczenia. Co przy tym istotne akt przebaczenia przez przyszłego spadkodawcę nie wymaga stwierdzenia w dokumencie.

Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Wojciech Nowak prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku-Białej.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani uzyskaniem porady prawnej w tej lub innej sprawie, zapraszam do kontaktu poprzez formularz, maila bądź telefonicznie.