Wybudowałem dom na działce współmałżonka - co mi się należy przy podziale majątku wspólnego?
Konsekwencją orzeczenia rozwodu jest m.in. konieczność dokonania podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania małżeństwa przez małżonków. Tego rodzaju sprawy nie rodzą większych kontrowersji jeżeli oboje małżonkowie nabywali składniki majątkowe podlegające podziałowi np. nieruchomości. Często zdarza się jednak, iż małżonkowie decydują się na budowę domu na działce należącej do majątku osobistego jednego z nich. Czego wówczas może domagać się w sprawie o podział majątku małżonek, który nie jest właścicielem nieruchomości?
Superficies solo cedit
Powyższa paremia wywodząca się jeszcze z prawa rzymskiego oznacza, iż budynek wzniesiony na nieruchomości, staje się jej częścią składową. Oznacza to, że nawet jeżeli budowa domu była finansowana przez oboje małżonków (a tak jest najczęściej), to i tak należy on w całości do tego, który jest właścicielem nieruchomości. Nie oznacza to jednak absolutnie, że drugiemu z małżonków nie przysługują żadne roszczenia w sprawie o podział majątku wspólnego.
Przeniesienie udziału w prawie własności nieruchomości
Jako adwokat wskazuję, iż małżonek taki może w pierwszej kolejności żądać przeniesienia na niego za odpowiednim wynagrodzeniem udziału w prawie własności nieruchomości należącej do drugiego z małżonków. Podstawą takiego roszczenia jest art. 231 § 1 K.C., zgodnie z którym samoistny posiadacz w dobrej wierze, który wzniósł na nieruchomości budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność (udział w prawie własności) zajętej nieruchomości za odpowiednim wynagrodzeniem.
Z mojego doświadczenia w pracy adwokata wynika, że budynek wzniesiony na nieruchomości zazwyczaj ma wartość większą niż zajęty na ten cel grunt. Do tego w orzecznictwie przyjmuje się, iż osobę wznoszącą budynek na gruncie współmałżonka należy traktować jako samoistnego posiadacza w dobrej wierze.
Korzystając z tego uprawnienia małżonek, który nie był współwłaścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem- za odpowiednim wynagrodzeniem- uzyskuje taki status. W takiej sytuacji przedmiotem podziału majątku między byłymi małżonkami staje się prawo własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym.
Rozliczenie nakładów
Jako adwokat wskazuje, iż druga możliwością jaką ma małżonek niebędący właścicielem nieruchomości na której wzniesiono budynek, jest dochodzenie rozliczenia nakładów jakie zostały poczynione na jego budowę z majątku wspólnego. Klientom mojej kancelarii adwokackiej wyjaśniam, iż w takiej sytuacji małżonek będący właścicielem nieruchomości, ma obowiązek zwrócić drugiemu małżonkowi co do zasady połowę nakładów poczynionych na wzniesienie domu- według stanu z daty rozwodu a cen z daty dokonywania rozliczeń.
Sprawy o podział majątku wspólnego małżonków w Bielsku-Białej
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani skorzystaniem z porady prawnej w sprawie podziału majątku wspólnego lub powierzeniem prowadzenia takiej sprawy w Bielsku-Białej lub w okolicy, to zapraszam do kontaktu. Wszelkie dane kontaktowe mojej kancelarii adwokackiej mieszczącej się w Bielsku-Białej znajdziecie Państwo na mojej stronie internetowej. Zapraszam również do zapoznania się z innymi wpisami na moim blogu. W celu zapoznania się z warunkami finansowymi prowadzenia sprawy zapraszam do zakładki cennik.
Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Wojciech Nowak prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku-Białej.