Czy pracownikowi przysługuje zwrot kosztów dojazdu do pracy?
Współcześnie coraz częściej pracownik, poszukując możliwie jak najlepszej pracy, decyduje się dojeżdżać do zakładu pracy oddalonego kilka, czy nawet kilkadziesiąt kilometrów od miejsca swojego zamieszkania. Oczywistym jest, iż konieczność takich dojazdów skutkuje określonymi kosztami po stronie pracownika. Czy zatem pracownik może domagać się od pracodawcy zwrotu wydatków potrzebnych na dojazd do pracy?
Sprawę należy postawić jasno- przepisy kodeksu pracy nie przewidują obowiązku zwrotu przez pracodawcę pracownikowi kosztów dojazdu do pracy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby strony stosunku pracy w umowie lub regulaminie pracy, przewidziały, że pracodawca na ustalonych warunkach będzie zwracał pracownikom ponoszone przez niego koszty dojazdu do pracy. W takiej sytuacji zwrot kosztów dojazdu odbywać się będzie poprzez wypłatę dodatku do wynagrodzenia.
Tak jak wskazałem powyżej, w większości wypadków to od dobrej woli pracodawcy będzie zależało czy będzie zwracał pracownikom koszty dojazdu do pracy. Nieco inaczej sytuacja wygląda w wypadku osób odbywających staż poza miejscem zamieszkania. Takiej osobie przysługuje bowiem co do zasady zwrot koszów dojazdu z Funduszu Pracy. Jest to jednak wyjątek od ogólnej zasady.
Od zwrotu kosztów dojazdu do pracy odróżnić należy sytuacje gdy pracownik, wykonując swoje obowiązki zawodowe, korzysta z samochodu prywatnego. Zasady korzystania przez pracownika z samochodu prywatnego do celów służbowych powinny być określone w odrębnej umowie zawartej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Umowa taka powinna w szczególności określać rodzaj pojazdu jakiego używać będzie pracownik, oraz zasady zwrotu związanych z tym wydatków. Ponadto umowa powinna określać czas na jaki została zawarta, lub sposób jej rozwiązania. Nie ma przeszkód, aby kwota należna pracownikowi z tytułu korzystania z jego samochodu prywatnego na potrzeby pracodawcy ustalana była na podstawie Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r.- „W sprawie należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej pracodawca, na wniosek pracownika, może zezwolić na jego przejazd w podróży służbowej samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem, który nie należy do majątku przedsiębiorstwa” tj. jako iloczyn ilości przejechanych kilometrów oraz wynikające z rozporządzenia stawki za 1 km, uzależnionej od pojemności silnika. Równie dobrze jednak strony mogą w umowie określić inne sposoby ustalania wysokości zwracanych kosztów np. poprzez określenie ryczałtowej kwoty lub innego przelicznika niż wynikający z rozporządzenia.
Co prawda więc aktualne przepisy prawa nie przewidują obowiązku pracodawcy do zwracania pracownikowi kosztów dojazdu do pracy, tym nie mniej regulacje takie zapewne coraz częściej pojawiać się będą w umowach o pracę. Coraz powszechniejsze będą zapewne również umowy dotyczące zasad korzystania przez pracowników z samochodów prywatnych do celów służbowych. Stąd też związane z tymi regulacjami kwestie prawne, nabierać będą coraz większego znaczenia praktycznego.